’Digitale geletterdheid is van iedereen’
Basisschool De Hazesprong in Nijmegen wil graag een doorlopende leerlijn om leerlingen digitaal geletterd te maken. Leerkracht en ICT-coördinator Cayleigh de Reus zette het afgelopen schooljaar deze leerlijn op als onderdeel van haar masteropleiding Onderwijs en Technologie. De school heeft nu voor een heel jaar ontwikkeltijd voor het team onder lestijd ingepland. Daarin bereiden ze samen lessen voor, waaronder lessen digitale geletterdheid.
De Hazesprong ligt in de rustige woonwijk de Hazenkamp, telt 500 leerlingen en 41 leerkrachten. De school is onderdeel van de stichting St. Josephscholen. De naam van de school geeft aan dat er een duidelijke verbinding is met de wijk waarin de school staat.
‘Een haas maakt in de natuur, de omgeving waar hij zich thuis voelt, kleine en grote sprongen. De ontwikkeling van kinderen verloopt soms met kleine sprongetjes, maar ook met grote sprongen’, staat op de website van de school te lezen. Die kleine, maar ook grote sprongen wil de school nu ook maken als het gaat om het aanleren van digitale geletterdheid. Kinderen moeten naast taal en rekenen ook basiskennis krijgen over digitale technologie en vaardigheden ontwikkelen in het omgaan hiermee.
‘We hebben zowel leerkrachten, ouders als schoolleiding bij ons onderzoek betrokken.’
Samen met leraren en ouders
Schooldirecteur Miranda van Os: ‘Cayleigh heeft eerst heel gedegen onderzoek gedaan naar het leergebied van digitale geletterdheid. Daarna hebben we de inhoud van dit leergebied verwerkt in een doorlopende leerlijn. Aan welke doelen werken we al, wat gaan we extra doen en waar brengen we de extra doelen onder? Daarbij zijn zowel de leerkrachten, ouders als schoolleiding betrokken, want digitale geletterdheid is van iedereen.’
Miranda: ‘We zijn een school waar leerlingen nog veel op papier schrijven en gebruiken de chromebooks op school alleen als het een meerwaarde heeft voor het leerproces. Daarnaast is het gebruik van de mobiele telefoon in de klas verboden. Tegelijkertijd weten we dat veel leerlingen thuis wel veel met mobiele telefoon en iPads werken. Daarom hebben we ook de ouders meegenomen in ons onderzoek, hen uitgelegd wat onze doelen zijn en aan de hand daarvan gevraagd wat hun kinderen al kunnen en beheersen.’
Ze vervolgt: ‘Er zijn ouders die het prima vinden dat hun kind op sociale media zit. Er zijn ouders die echt de andere kant opgaan en hun kinderen totaal medialoos opvoeden. Het is dus belangrijk dat zij ook weten waarom we extra inzetten op digitale geletterdheid en waarom dat nodig is. Daarnaast hebben we voor een heel jaar ontwikkeltijd voor het team onder lestijd ingepland. Daarin kunnen leraren lessen in digitale geletterdheid ook samen voorbereiden. Cayleigh kan, als dat nodig is, daarbij aansluiten. En vanuit de stichting zijn er ook leskisten digitale geletterdheid beschikbaar. Ook is hierbij een expert betrokken, die ondersteuning kan bieden bij het aanbieden en uitzoeken van materiaal dat op de lesdoelen aansluit.’
Eerst lezen, dan technologie
‘Er ligt ook een mooi boek aan onze visie ten grondslag, Learning first, technology second’, vult leerkracht groep 4 en ICT-coördinator Cayleigh aan. ‘Eerst komt leren, dan technologie. Het aanleren van digitale geletterdheid staat op onze school centraal, want daar heb je je hele leven wat aan. Denk aan een typecursus in groep 6 of het leren werken met een Word-document in groep 4. Die vaardigheid leer je dan aan, maar is in alle klassen en latere opleidingen handig. Daarnaast gaat het uiteraard ook om het veilig gebruik van internet, apps en devices. En in taallessen kun je ook schrijfopdrachten in een Google-document laten maken. Door leerlingen met verschillende tekstverwerkers in aanraking te laten komen, leren ze verschillen herkennen zijn ze beter voorbereid als ze in hun vervolgopleiding opeens met andere programma’s moeten werken.’
‘Op die manier hebben we samen met de leerkrachten per leerjaar gekeken naar wat de school al aanbiedt op het gebied van digitale geletterdheid en wat we nog vanuit de leerlijn willen en kunnen toevoegen. We hebben doelen zo vertaald, dat het ik-doelen voor de kinderen zijn geworden. Bijvoorbeeld ik kan een tekst schrijven in Word en ik kan de overeenkomsten en verschillen benoemen tussen verschillende tekstverwerkers’, aldus Cayleigh.
‘Het aanleren van digitale geletterdheid staat op onze school centraal, want daar heb je je hele leven wat aan.’
‘We zorgen voor individuele begeleiding, het samen lessen voorbereiden en een buddy-systeem, waarbij digitaal geletterde leerkrachten minder digitaal vaardige collega’s helpen. We kwamen erachter dat we best al veel digitale geletterdheid aanboden. Zo maakten sommigen van hen al een journaal met de leerlingen over het thema ‘Weer en klimaat’, waarbij ze ook uitleg kregen over het gebruik van een filmcamera en het delen van video’s. Halverwege januari gaan we evalueren en eind komend schooljaar willen we kijken in hoeverre we ook onze doelen hebben bereikt.’
‘We kwamen erachter dat we best al veel digitale geletterdheid aanboden.’
Enthousiasmeren team
Miranda tot slot: ‘We hebben de subsidie Verbetering basisvaardigheden vooral gebruikt om tijd vrij te maken om mensen te enthousiasmeren, met elkaar onderzoek te doen en onder andere de leerlijn digitale geletterdheid voor te bereiden. Dat was ook wel het spannendste onderdeel. We hebben mensen in het team die al heel digitaal vaardig zijn, maar er zijn er ook die het niet echt ‘hun cup of tea’ vinden. Hoe zorg je dat je team nog enthousiaster wordt? En wat doe je als de subsidie stopt? Mijn belangrijkste tip is: investeer in je team. Zorg voor nascholing voor je hele team en bereid samen lessen voor. Door samen tijd en aandacht te besteden aan dit onderwerp, werk je aan duurzame, collectieve ontwikkeling.’
‘Door samen tijd en aandacht te besteden aan digitale geletterdheid, werk je aan een duurzame, collectieve ontwikkeling.’
|
Tips van de school:
|
